Obecnie mamy największy odsetek dzieci zwolnionych z w-fu, stąd zaburzenia równowagi mięśniowej są częstym zjawiskiem [ROZMOWA]

Kto może korzystać z rehabilitacji?
Rehabilitacja, a dokładniej fizjoterapia, zajmuje się likwidacją skutków chorób, łagodzeniem procesów chorobowych, ich następstw, zapobiega oraz przywraca sprawność funkcjonalną człowieka w ciągu całego życia. Już od chwili narodzin fizjoterapeuta prowadzi malutkich pacjentów do prawidłowego rozwoju psycho-ruchowego. W różnych sytuacjach korzystamy z usług fizjoterapeuty, przy przeciążeniach, urazach, po zabiegach operacyjnych, przebytych chorobach, uczestniczymy w przygotowaniach motorycznych sportowców, towarzyszymy w aktywności rekreacyjnej, i w końcu pomagamy seniorom, by ich jakość życia była wciąż na wysokim poziomie. Współpracujemy praktycznie ze wszystkimi lekarzami każdej specjalności, łącznie ze stomatologią. Stąd mogę śmiało stwierdzić, iż z fizjoterapii może korzystać każdy, jako formy leczenia, profilaktyki i relaksu.

Kiedy i dlaczego warto iść do fizjoterapeuty?
Każdy czas jest dobry, by odwiedzić gabinet fizjoterapeuty. Dotyczy to zarówno pacjentów bez dolegliwości, jak i z dolegliwościami, które utrudniają funkcjonowanie. Jeśli chodzi o osoby bez dolegliwości, warto pojawić się na konsultacji fizjoterapeutycznej, by ocenić swoją postawę ciała, jak również sprawdzić, czy nasze ciało znajduje się w równowadze, to znaczy czy jest w pełni sprawne i nie ma ograniczeń ruchu w stawach. Na podstawie wywiadu, analizy postawy i testów funkcjonalnych dobieramy ćwiczenia, by w ramach profilaktyki zdrowotnej uniknąć dolegliwości w przyszłości. Fizjoterapeuta jest nieodłącznym ogniwem w procesie powrotu do zdrowia pacjentów po wszelkich zabiegach operacyjnych. Pacjenci powinni rozpocząć rehabilitację jeszcze przed zabiegiem, by w pełni się do niego przygotować, jak również na drugi dzień po zabiegu, by jak najszybciej powrócić do pełnej sprawności. Kolejną dużą grupą pacjentów, którym możemy pomóc, to osoby z konkretnymi dolegliwościami: bóle kręgosłupa, stawów, rwa kulszowa, udowa, barkowa, drętwienia rąk, stóp, mrowienia tzw. dolegliwości pseudoneurologiczne, zawroty głowy, migreny, szumy uszne - bez przyczyn w badaniach obiektywnych, stawów żuchwowo-skroniowych (ortodoncja, zabiegi stomatologiczne), w obrębie jamy brzusznej, klatki piersiowej, wszelkie stany przeciążeniowe i pourazowe.

A dzieci i młodzież?
W przypadku zaburzeń wieku rozwojowego fizjoterapeuta powinien wspomagać prawidłowy rozwój dzieci już od okresu noworodkowego. U dzieci z wadami postawy lub/i skoliozą preferowana jest indywidualna praca i dobór ćwiczeń do konkretnego przypadku. Nie możemy zapomnieć o seniorach, którzy aktywności ruchowej potrzebują jak ryba wody. Fizjoterapia czy terapia zajęciowa to doskonała forma aktywizacji osób starszych, by jak najdłużej utrzymać ich sprawność fizyczną i samodzielność.

Proszę powiedzieć, od czego zależy powodzenie procesu rehabilitacji?
To bardzo trudne pytanie i trudno jednoznacznie odpowiedzieć. Wiele czynników ma wpływ na powrót do pełnej sprawności. Rodzaj dysfunkcji, zaburzeń, chorób współistniejących i stopnia zaawansowania zmian ma istotny wpływ na skuteczność i powodzenie całego procesu usprawniania. Na pewno wiedza, doświadczenie, ukończone szkolenia i kursy dają podstawy do zastosowania odpowiednich technik w procesie usprawniania, zarówno w pracy z pacjentem ortopedycznym, neurologicznym, kardiologicznym, onkologicznym, czy dzieckiem. O sukcesie terapii w dużej mierze decyduje również zaangażowanie pacjenta. Odpowiednio zmotywowany, poinformowany o kolejnych etapach terapii pacjent wie jak bezpiecznie i skutecznie ćwiczyć, jak zmieniać swoje nawyki na prawidłowe.

Czy był Pan świadkiem spektakularnych sukcesów np. pacjent odzyskuje w krótkim czasie sprawność?
Za każdym razem przecieram oczy ze zdumienia, jak zastosowane techniki m.in. techniki manualne, techniki tkanek miękkich, manipulacje powięzi, wpływają na organizm człowieka. Praktycznie codziennie widzę spektakularne efekty w pracy z pacjentem. Wielokrotnie spotkałem się z opisem pacjentów, że „to są jakieś czary”. Oczywiście to nie czary, ale nowoczesne metody fizjoterapii, które dają nam, fizjoterapeutom, olbrzymią możliwość pomocy pacjentom w leczeniu ich dolegliwości w sposób bezpieczny, czasem bolesny, ale bez skutków ubocznych dla innych narządów. Bardzo często pacjenci odstawiają leki przeciwbólowe i wracają do aktywnego życia zawodowego, społecznego i aktywności rekreacyjnej.

Jak fizjoterapia poprawia samopoczucie, motorykę, codzienne życie osobom starszym?
Fizjoterapia, a w szczególności kinezyterapia, czyli leczenie ruchem, nie ma swojego suplementu. Jak mawiał prof. Wiktor Dega, „ruch jest w stanie zastąpić prawie każdy lek, ale wszystkie leki razem wzięte nie zastąpią ruchu.” Poprzez ćwiczenia wpływamy korzystnie na układ mięśniowo-szkieletowy, układ sercowo-naczyniowy, przeciwdziałamy obrzękom, poprawiamy wydolność organizmu oraz utrzymujemy ciało w ogólnej sprawności, co pozytywnie wpływa na nasze samopoczucie. Dla osób starszych szczególnie ważne jest, by jak najdłużej cieszyć się sprawnością fizyczną, bez chorób i dolegliwości.

Jakie schorzenia pojawiają się najczęściej u osób prowadzących siedzący tryb pracy? Co można poradzić osobom, które chcą uniknąć tych dolegliwości?
Zazwyczaj są to zmiany przeciążeniowe kręgosłupa i to zarówno lędźwiowo-krzyżowego, jak i szyjnego. Zmiany te, często bagatelizowane, prowadzą do dolegliwości bólowych w obrębie kręgosłupa, barków, drętwień w obrębie kończyn górnych, dolnych i rąk. Najczęstsze rozpoznania to: dyskopatie, zespoły przeciążeniowe, neuralgie, rwy barkowe, udowe, kulszowe, zespół cieśni nadgarstka, zespoły przedziałów powięziowych. Pozycja siedząca jest najbardziej obciążająca dla kręgosłupa, stąd, aby uniknąć dolegliwości, warto zadbać o ergonomię pracy - odpowiednią organizację stanowiska pracy, np. prawidłowo ustawiony fotel, wysokość biurka i monitora. Ważne jest odpowiednie nawodnienie organizmu - ja swoim pacjentom zalecam pić min. szklankę wody na godzinę pracy, często zmieniać pozycję - co 30-60 min. wstać od biurka, przejść się, jak również zastosować krótkie ćwiczenia rozciągające szyi, barków oraz kręgosłupa. Długie przebywanie w jednej pozycji powoduje sztywność tkanek, co istotnie wpływa na pojawiające się dolegliwości.

Co nowego dzieje się w rehabilitacji, czy są jakieś korzystne zmiany w metodach rehabilitacji niepełnosprawnych?
Fizjoterapia rozwija się nieustannie. W końcu stajemy się zawodem zauważalnym i docenianym zarówno przez pacjentów, jak i lekarzy. Nowoczesna fizjoterapia wymaga od terapeuty analizy każdego przypadku z osobna, szukając przyczyn pojawiających się dolegliwości, zaburzeń, a nawet chorób. Korzystne zmiany w rehabilitacji są związane z ukierunkowaniem się w danej dziedzinie fizjoterapii. Mamy doskonale przygotowane osoby do pracy z małymi dziećmi, pacjentami neurologicznymi, ortopedycznymi, onkologicznymi, z wadami postawy, jak również z pacjentami bólowymi. W Polsce od kilku lat mamy dostęp do szkoleń z najwyższej półki, m.in. Manipulacje Powięzi, Łańcuchy mięśniowe GDS, Manipulacje wisceralne, Anatomia sekcyjna, są to kursy dające fizjoterapeucie potężne narzędzia do pracy z pacjentem, by w sposób szybki i trwały przywrócić równowagę organizmu.

Co poradziłby Pan osobom, które cierpią na różnego typu dolegliwości kręgosłupa?
Niezbędne jest znalezienie przyczyn pojawiających się dolegliwości, by móc je wyleczyć, a nie chwilowo zmniejszyć. Na nasze obecne dolegliwości wpływają wydarzenia z całego życia, m.in. przebyte choroby, złamania, operacje i blizny po nich, nieprawidłowe nawyki postawy, stres i przeżycia emocjonalne, które są nieodłącznym elementem naszego codziennego funkcjonowania. Polecam udać się do wykwalifikowanego fizjoterapeuty, osteopaty, który poświęci pacjentowi czas na przeprowadzenie szczegółowego wywiadu, analizy dokumentacji medycznej, ocenę funkcjonalną narządu ruchu, wykluczy przeciwwskazania, a w razie konieczności pokieruje do lekarza specjalisty.

Kiedy i czy w ogóle warto iść z dzieckiem do fizjoterapeuty?
Uważam, że każde maleństwo powinno przejść profilaktyczne badanie fizjoterapeutyczne przez wykwalifikowanego terapeutę, który oceni prawidłowy rozwój psycho-ruchowy i przekaże zalecenia prawidłowej pielęgnacji dziecka, tzn. jak chwytać, podnosić i odkładać noworodka, jak układać, jak nosić, czego nie wolno robić, jakich „pomocy rozwojowych” nie używać, by zminimalizować ryzyko pojawienia się zaburzeń w przyszłości. Wszelkimi zaburzeniami postawy, wadami postawy, skoliozami, koślawością stóp czy kolan zajmuje się właśnie fizjoterapeuta, który jako „lekarz” narządu ruchu wie, jakie formy usprawniania zastosować u danego dziecka. Żyjemy w czasach, gdzie dzieci mają mało ruchu, zamiast na podwórku przesiadują przed tabletami, smartfonami czy komputerami. Obecnie mamy największy odsetek dzieci zwolnionych z w-fu, stąd zaburzenia równowagi mięśniowej są dość częstym zjawiskiem u dzieci. Warto więc co jakiś czas udać się na konsultację fizjoterapeutyczną, by nie doprowadzić do rozwinięcia się wady postawy u swoich pociech.

Z wiekiem ciało zmienia się i starzeje. Co robić, aby utrzymać je w dobrej formie?
Rzeczywiście ciało z wiekiem się starzeje. Ale to nie jest przyczyna pojawiających się ograniczeń u seniorów. Niestety, nasze życie to często praca, dom, sprzątanie, gotowanie, jesteśmy zabiegani, nie umiemy poświęcić czasu sobie na odpoczynek, relaks, hobby. Jeśli dodamy do tego złą dietę, stres i brak aktywności ruchowej, narażamy się na przeciążenia całego organizmu, które nierzadko prowadzą do różnych chorób. Odpowiednia dieta, równowaga organizmu zarówno fizyczna, jak i emocjonalno-duchowa, aktywność ruchowa odpowiednio dobrana do potrzeb i możliwości, spokojny tryb życia - to mój przepis na dobrą jakość życia do późnej starości.