XIX-wieczny wiatrak w Tczewie czeka na rządowe pieniądze. Na razie to zabytek w ruinie | ZDJĘCIA

W niektórych historycznych publikacjach podawany jest czas powstania wiatraka jako początek albo połowa XIX wieku. Te daty należy jednak odnieść do wcześniejszych tego typu obiektów, który istniały w tym miejscu. W ewidencji zabytków powstanie tczewskiego wiatraka, który zachował się do czasów współczesnych, datuje się na 1891 r. Wiatrak wykonano dla młynarza Waltera Schultza. Na działce powstały także dom mieszkalny i budynki gospodarcze.

Drewniany wiatrak typu holenderskiego, w części dolnej murowany i podpiwniczony, z ruchomą głowicą, założony został na planie ośmioboku. Obiekt jest unikatowy także z tego powodu, że ma pięć śmigieł (skrzydeł), a nie zwyczajowe cztery.

Z informacji, które zgromadziła Miejska Biblioteka Publiczna w Tczewie wynika, że na początku XX wieku w zabudowaniach sąsiadujących z wiatrakiem działał m.in. punkt sprzedaży produktów mącznych, a także punkt sprzedaży siana, słomy oraz sieczki będący własnością młynarza Waltera Schulza.

Dawniej w Tczewie i na jego przedmieściach działały trzy wiatraki. Poza tym przy ul. Wojska Polskiego, jeszcze w rejonie obecnego osiedla Suchostrzygi (w okolicy świątyni pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła) oraz przy dawnej szosie starogardzkiej (obecnie ulica 30 Stycznia).

Wiatrakiem przy ulicy Wojska Polskiego przez kilka dekad zarządzali miejscowi harcerze. W 1983 roku stał się on własnością prywatną. Wiatrak był "dodatkiem" do przylegającego mieszkania. Miasto sprzedawało obiekty w pakiecie. Nowi właściciele podjęli się remontu, wymieniając część drewnianych elementów. Później przerosły ich jednak koszty. Obiekt zaczął ponownie podupadać. Dodajmy, że od 1960 roku znajduje się w krajowym rejestrze zabytków.

Rozmowy tczewskich urzędników ze spadkobiercami właścicieli wiatraka dotyczące jego kupna przez samorząd trwały od 2016 roku. I zakończono je w styczniu 2023 roku.

Miasto Tczew zapłaciło za wiatrak 460 tysięcy złotych (początkowo właściciele chcieli około 1 mln zł). Koszt renowacji wiatraka może wynieść kilka milionów złotych. Ratusz złożył wniosek o rządowe pieniądze w ramach programu odbudowy zabytków. Chodzi o fundusze na dokumentację i pierwszy etap kompleksowego remontu. Nie ma jeszcze rozstrzygnięć.

Co znajdzie się w wiatraku po renowacji? Jakim celom będzie służył? Nie jest to jeszcze określone. Być może celom muzealnym albo kulturalnym, choć takich obiektów w Tczewie nie brakuje.

Obecnie formalnie wiatrakiem zarządza Tczewskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego.

- Posprzątaliśmy i uporządkowaliśmy otoczenie wiatraka, jak i jego wnętrze. Założony został monitoring. Są kłódki, które zabezpieczają nieuprawnione wejście do wiatraka - mówi Arkadiusz Woźniak, prezes Tczewskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego.

Działka z wiatrakiem nie jest ogrodzona. Pozostały elementy starego ogrodzenia. Wiatrakowe wzgórze obecnie jest zarośnięte.

Zobaczcie zdjęcia wiatraka