Zamek w Kwidzynie

Historia

W Kwidzynie przez kilka stuleci funkcjonowały obok siebie dwa zamki - nieistniejąca już strażnica krzyżacka oraz sprzężona z katedrą, zachowana do naszych czasów siedziba kapituły pomezańskiej.

Pierwszy z nich, zwany St. Marienwerder (Żuława Świętej Marii), założony został przez Krzyżaków po roku 1233, niedługo po tym jak Krzyżacy rozpoczęli podbój Pomezanii. W 1242 roku strażnica uległa zniszczeniu - nie wytrzymała oblężenia. W miejscu, gdzie wcześniej usytuowany był spalony gród Quidin, w latach 1242-1250 zbudowano nowy, murowany zamek, który po 1250 zaczął pełnić funkcję rezydencji biskupa. Była to budowla dość niewielkich rozmiarów, na planie czworoboku, zbudowana z kamieni i cegieł. Zamek zdołał oprzeć się pruskim atakom podczas kolejnych powstań w latach 1263 i 1277. Jednak w 1520 został zniszczony przez oddziały polskie, wkrótce potem rozebrany. O istnieniu tego zamku świadczy dziś jedynie nazwa ulicy biegnącej przy dawnej fosie: Starozamkowa.

W 1284 roku biskup pomezański Albert powołał pierwszych członków kapituły i rozpoczęto planowanie budowy nowej, godnej ich siedziby. Pod koniec XIII wieku przystąpiono do wznoszenia drugiej twierdzy. Usytuowano ją po przeciwległej stronie miasta.

W XV i XVI wieku zamek był kilkakrotnie oblegany i niszczony. 19 września 1410 r. do Kwidzyna wkroczył wracający spod Malborka Władysław Jagiełło, zaś w 1460 roku warownię zdobył polski burgrabia, pochodzący ze Świecia Andrzej Puszkarz. Kolejne najazdy i zniszczenia miały miejsce w latach 1478 (wojna księża) oraz 1520.

Po pierwszym rozbiorze Polski w zamku umieszczono siedzibę sądów oraz więzienie. W roku 1798 rozebrano skrzydło południowe i częściowo wschodnie wraz z wieżyczką południowo-zachodnią, a wnętrza zaadaptowano na potrzeby urzędów i szkoły. Dopiero dzięki interwencji Fryderyka Wilhelma IV powstrzymano proces dewastacji zamku. Wtedy rozpoczęły się też prace konserwatorskie, połączone z dążeniem do przywrócenia zabytkowi jego gotyckiej konstrukcji.

W okresie międzywojennym na terenie warowni działało lokalne muzeum, zaś w latach 1935-1945 mieściła się tu szkoła oraz zakład wychowawczy dla młodych hitlerowców.

Zdewastowany budynek w 1945 przejęło Ministerstwo Kultury i Sztuki. Obecnie mieści się tutaj oddział Muzeum Zamkowego w Malborku, zaś na terenie przedzamcza funkcjonuje teatr oraz dom kultury.

Informacje praktyczne

Kwidzyn położony jest na trasie kolejowej z Grudziądza do Malborka (39 km na południe od Malborka). Aby dostać się do zamku, po wyjściu z dworca PKP trzeba iść prosto ul. Chopina i po ok. 10-15 minutach na skrzyżowaniu skręcić w prawo, w ul. Batalionów Chłopskich, i dalej prosto. Warownia otoczona jest blokami, kamienicami i pawilonami handlowymi.

Muzeum czynne:

codziennie z wyjątkiem poniedziałków w godz. 9.00-17.00 (w sezonie). Po sezonie -w godz. 9.00-15.00.