Zamek w Radzyniu Chełmińskim

Historia

W XIII wieku w miejscu, gdzie dziś znajduje się Radzyń, istniał gród należący do wojewody mazowieckiego Krystyna (oślepionego i zabitego przez Konrada Mazowieckiego). W roku 1231 gród przekazano Krzyżakom. Na miejscu obozu warownego w 1234 roku wybudowano drewniano-ziemną budowlę obronną. W roku 1251 Radzyń został komturstwem. Murowany zamek zaczęto wznosić ok. 1276 r. i ukończono prawdopodobnie przed 1329 rokiem. Wtedy też odbyło się w Radzyniu zebranie rycerstwa i starszyzny zakonnej, podczas którego obradowano na temat warunków spłaty świętopietrza. W roku 1397 w Radzyniu założono Towarzystwo Jaszczurcze - na czele z Mikołajem z Ryńska.

Radzyń pozostał niezdobyty podczas najazdu wojsk polskich po bitwie pod Grunwaldem, jednak już dwa miesiące później zdobył go powracający z nieudanej wyprawy na Malbork Władysław Jagiełło. Ale w 1411 roku, na mocy traktatu pokojowego z Torunia, Radzyń Chełmiński wrócił do Zakonu. Po wybuchu wojny trzynastoletniej, w 1454 roku twierdza została przekazana Polsce. Krzyżacy próbowali jeszcze odbić zamek. Szturm się nie powiódł, ale pożar zrobił swoje.

Na mocy drugiego pokoju toruńskiego Radzyń przyłączono do Polski. Stał się siedzibą starostwa. W 1628 roku zamek zniszczyli Szwedzi.

W roku 1772 przejęli go Prusacy, a w zamkowych pomieszczeniach urządzili biura. Rozpoczęła się także postępująca rozbiórka warowni - cegły posłużyły do budowy okolicznych domów. W 1837 roku na skutek protestu mieszkańców miasteczka wstrzymano prace rozbiórkowe.

W latach osiemdziesiątych XIX wieku zamek częściowo odgruzowano i zabezpieczono, zaś na początku XX wieku ustawiono dach nad kaplicą i odbudowano mury budowli. Obecnie mieści się tutaj muzeum.

Informacje praktyczne

Radzyń Chełmiński znajduje się ok. 20 kilometrów na południowy wschód od Grudziądza.

Obiekt udostępniony jest turystom od maja do września w godzinach 10.00-19.00.